کد مطلب:16748 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:7

گنجینه پرسمان » احكام

دليل اختلاف فتوي بين مراجع چيست؟

دانشِ فقه و مبادي آن، از جمله علوم نظري است و بر يك سري اصول فكري مبتني است. مجتهد نيز بايستي در تمامي موارد آن، به نقطه نظر اجتهادي رسيده باشد. طبيعي است كه در صدها مسأله اصولي، نمي توان انتظار داشت كه بين دو يا چند نفر، وحدت نظر كاملي وجود داشته باشد. موضوع ياد شده، حتي در علوم تجربي نيز به همين صورت است؛ مثلاً با وجود آن كه «پزشكي» رشته اي تجربي و مبتني بر حس و آزمايش است، كمتر در بين پزشكان نظر واحدي در يك موضوع ارائه مي شود. اين طبيعت نظر و اجتهاد است و در تمامي علوم انساني از جمله فقه، اين مسأله وجود دارد. البته اگر نموداري از مشتركات و مفترقات فقها ترسيم گردد، خواهيم ديد كه درصد موارد اختلاف بسيار نادر است؛ زيرا در اصل واجبات و محرمات و تكاليف وضعي، اختلافي وجود ندارد و تفاوت نظر، تنها در برخي از مسائل فرعي عملي است. البته به جز عامل ذكر شده، عوامل ديگري نيز در اين پديده دخيل هستند؛ مثلاً ممكن است مجتهدي به دليلي دست يابد كه ديگران به آن دست نيافته اند. هم چنين ممكن است در موضوعات مختلف، تفاوت ديدگاه وجود داشته باشد؛ مثلاً شطرنج را يكي وسيله قمار بداند و ديگري آن را وسيله ورزش و... .